Lieder der Vergänglichkeit

1’21
4’51
4’01
4’14

Alois en Veronika Lageder

Katrien Baerts en Het Collectief, .

1 oktober 2022, Paradeis, Magreid, Italië.

De liederencyclus is geschreven in opdracht van wijnhuis Alois Lageder voor de vin-o-ton concertserie die jaarlijks plaatsvindt op hun wijngaard in Italië. Onderdeel van de opdracht was om eerst de wijngaard te bezoeken en daar, te midden van de bergen in het schitterende Zuid-Tirol, inspiratie op te doen (geen straf!). Wat op mij als afgevaardigde uit misschien wel het meest platte en aangeharkte landje ter wereld de meeste indruk maakte waren de ongerepte en ruige schoonheid van de natuur en de overweldigende, sublieme bergen, die een mens zich klein en nietig doen voelen. Tegelijkertijd voelde ik mij ook geborgen in het lieflijke dal tussen de wijngaarden, omarmd door diezelfde bergen. Een idyllischere plek dan Paradeis, het kloppend hart van het wijnhuis en de locatie waar het stuk in première zal gaan, is bijna niet te verzinnen. De wijn van Alois Lageder is biodynamisch, wat in de praktijk betekent dat het hele productieproces zoveel mogelijk in harmonie is met de natuur. In de herfst lopen er ossen tussen de oude wijnranken, met bellen om hun nek die 's nachts zachtjes klingelen. Het proces van het wijnmaken is eeuwenoud, maar valt in het niet bij het ritme van de bergen, hun millennia lang rijzen en verweren. Dit alles vervulde mij met vreugde en verdriet tegelijk. Een besef van het cyclische van de natuur en van de vergankelijkheid drong tot mij door, zowel de schone als de droevige kant ervan, dat alles voorbijgaat en tegelijkertijd onderdeel uitmaakt van de eeuwigdurende schoonheid en dat niets blijvend is terwijl toch alles zich herhaalt. In die sfeer heb ik een aantal Duitstalige gedichten gekozen voor de liederencyclus 'Lieder der Vergänglichkeit'. Ik twijfelde nog even over het idee, omdat de beroemde componist Penderecki al eerder zijn Symphony No. 8 met de gelijknamige titel en richting schreef, maar besloot me hier niet door te laten weerhouden omdat het idee me niet losliet, de bezetting heel anders is en bovendien het onderwerp en de teksten rijk genoeg zijn voor verschillende muzikale interpretaties.