Nachtmuziek

17'

Amsterdam Sinfonietta

Amsterdam Sinfonietta

18 april 2019, TivoliVredenburg, Utrecht

NRC: Een bevlogen samenspel met het ensemble.

Amsterdam Sinfonietta toert met de jonge Italiaanse pianiste Beatrice Rana. Ze speelt heerlijk, van Bach tot Wantenaar.

De Italiaanse pianiste Beatrice Rana maakte twee jaar geleden indruk met haar opname van Bachs Goldbergvariaties, waarvoor ze een Edison Klassiek kreeg in de categorie 'De Ontdekking'. Nu toert Rana met Amsterdam Sinfonietta door Nederland én Italië om twee klavierconcerten van Bach te spelen. In het Muziekgebouw soleerde ze zaterdagavond in het beroemdste, BWV 1052.

Het tempo lag hoog. Van een geabstraheerd pseudo-klavecimbeltoucher à la Gould wilde ze niets weten: Rana speelde volop piano, met een keur aan kleuren en sferen. De solistische notencascades klonken een tikje troebel, maar haar intelligente spel, meer gericht op expressie en zeggingskracht dan op klassieke proporties, maakte indruk, evenals het bevlogen samenspel met het ensemble.

Wanneer Rana volgende week twee Bach-concerten speelt, zal dat ten koste gaan van een van de mooiste stukken op het programma: Bartóks korte pianosolo Nachtmuziek, uit de serie Szabadban, Sz. 81, komt dan te vervallen. Vooral in contrast met Bach vormde deze fantasievolle evocatie van een Hongaarse zomernacht een adembenemende luisterervaring. Rana reeg de flarden gloedvol aaneen.

Mathilde Wantenaar, die vorige week nog imponeerde met een koorwerk in de NTR ZaterdagMatinee, had haar Octet bewerkt tot Nachtmuziek voor strijkorkest. Met een gecontroleerde golfslag riep het werk een fijne dreigend-dromerige sfeer op die herinnerde aan Debussy en Bartók. Het Divertimento voor strijkers van Bartók zelf vormde de waardige uitsmijter. Al in de eerste maten, met subtiele vertragingen, een uitgekiend dynamisch profiel en heerlijke details, liet de groep vrijwel alle uitvoeringen van orkesten met dirigent achter zich.

Joep Stapel, NRC, 2 april 2019.

---

DE VOLKSKRANT: Het tere spel van pianist Beatrice Rana dwingt in combinatie met natuurgeluiden een concentratie af die stil maakt.

Pianist by night, globe trotter by day. Full time dreamer. Zo definieert Beatrice Rana (26) zichzelf op Twitter. Sinds haar Nederlandse debuut, ruim een jaar geleden, is er veel gebeurd met het toetsenwonder uit het Zuid-Italiaanse Lecce. Ze speelde in Carnegie Hall, in Teatro Colón, en, voor haar het meest indrukwekkend, in Teatro alla Scala in Milaan. Van de recensies over het spel van de globetrotter kun je inmiddels een lange, feestelijke slinger vouwen.

In het Muziekgebouw aan 't IJ zie je haar op de rug. De klep van de vleugel is verwijderd. In een halve cirkel om haar heen staan de strijkers van Amsterdam Sinfonietta, klaar om terug te gaan naar de componist waarmee haar globetrotterschap begon: Johann Sebastian Bach. Zo stevig als haar visie op de vorm van zijn Concert BWV 1052 is, zo soepel vult ze die vorm in - alsof ze denkt in een eindeloze reeks mogelijkheden waaruit ze ter plekke een keuze maakt. Mooi, hoe je motiefjes heen en weer hoort pendelen tussen piano en orkest. Mooi ook, hoe kleine klankschaduwen in het orkest door de piano worden weerkaatst, maar achteraf is het vooral de allesomspannende gedachtenboog die je bijblijft.

Nachtmuziek, het thema van de avond, klinkt in het gelijknamige langzame deel uit Bartóks pianocyclus Out of doors. Je hoort blaadjes ritselen in een nachtelijk bos, een brekende tak, diertjes die verschrikt wegschieten. Rana's tere spel met die onvoorspelbare natuurgeluiden dwingt een concentratie af die stil maakt.

Ook de andere Nachtmuziek op het programma, die van Mathilde Wantenaar, maakt stil. Wantenaar, even oud als Beatrice Rana, bewerkte haar bekroonde Octet uit 2017 tot een versie voor strijkensemble, met hoge strijkers die zo lang mogelijk als stofdeeltjes in de lucht blijven zweven, maar uiteindelijk naar de aarde worden gezogen. Nog sterker dan in het Octet voel je vervolgens de celli en het warme pizzicato van de contrabassen die samen een aanzet maken tot een dans.

Jammer, dat die magische sfeer na de pauze niet wordt voortgezet. Battalia, de verklanking van een veldslag door de barokcomponist Heinrich Biber, stroomt over van de uitstekend uitgevoerde special effects - ketsende bassnaren, stampende muzikantenvoeten - maar werkt vooral als een ontnuchterend ontwaken uit de gedroomde nachten van Wantenaar en Rana. Zelfs Bartóks geniale Divertimento voor strijkers kan de geladen concentratie van het begin van de avond niet terugbrengen.

Biëlla Luttmer, De Volkskrant, 1 april 2019.