Strijkkwartet nr. 1, Deel 2
Strijkkwartet (Viool I, Viool II, Altviool, Cello).
8'
Strijkkwartet Biënnale Amsterdam
Belinfante Quartet
30 januari 2022, Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam
NRC: Vier strijkkwartetten in bonte marathon.
De vorige Strijkkwartet Biënnale ontsnapte twee jaar geleden nipt aan het zwaard van corona, dit jaar was er geen ontkomen aan. Het festival kon het zich niet veroorloven te wachten op het weer opengaan van theaters en zalen en zette een streep door de achtdaagse, waar het altijd bruist van jong en oud, traditie en vernieuwing. Het strijkkwartet blijft een onuitputtelijke inspiratiebron.
Na de recente versoepelingen zag de biënnale kans om - behalve twee radio-avonden - toch ook een concert met publiek te organiseren. Een marathon van drie uur bood zaterdagavond vier Nederlandse ensembles, die samen de enorme breedte en het expressieve bereik van de vier strijkersstemmen benadrukten.
Het Belinfante Quartet begon met het Tweede Strijkkwartet (1945) van Benjamin Britten, dat klinkt als een reis door een bewogen geschiedenis. In het begin waren de noten als een touw van tijd dat zich traag ontrolde, daarna ontvouwde zich een strijd tussen drama en verstilling.
Het Matangi Quartet zette de sfeer van tragiek voort in het Achtste Strijkkwartet (1960) van Dmitri Sjostakovitsj, een requiem voor de slachtoffers van de oorlog in het kapot gebombardeerde Dresden, en ook voor hemzelf. Het blijft - mits goed uitgevoerd, zoals hier - muziek van grote schoonheid en huivering.
Na de pauze overheerste de speelse kant van het strijkkwartet in het geweldige Four in Twenty (2019) van Garth Knox, die gebruik maakt van onorthodoxe technieken en opstellingen, de strijkers ook hun stemmen laat gebruiken en in zijn kwartet ook Broadway-achtige deuntjes verwerkt. Het Ragazze Quartet bracht het theatraal en aanstekelijk.
Het Ruysdael Kwartet liet de melodische rijkdom van Dvoráks Dertiende Strijkkwartet (1895) tot volle wasdom komen, iets waar componist Mathilde Wantenaar ook naar terug lijkt te grijpen in het prachtige tweede deel van haar splinternieuwe kwartet, dat de Belinfantes brachten als toegift.
Joost Galema, NRC, 8 februari 2022.